Okap kuchenny – jaki wybrać i gdzie zamontować? Praktyczny poradnik

Wybór odpowiedniego okapu kuchennego to kluczowy element wyposażenia każdej kuchni, wpływający nie tylko na estetykę wnętrza, ale przede wszystkim na jakość powietrza. Dobrze dobrany i prawidłowo zamontowany okap skutecznie usuwa tłuszcz, zapachy i wilgoć, tworząc zdrowsze i przyjemniejsze środowisko do gotowania. Zanim jednak dokonamy zakupu, warto zrozumieć, jakie są dostępne rodzaje okapów i jakie kryteria należy wziąć pod uwagę.

Rodzaje okapów kuchennych – dopasowanie do stylu i potrzeb

Na rynku dostępne są cztery główne typy okapów kuchennych, z których każdy ma swoje specyficzne cechy i zastosowania. Okap wyspowy jest idealnym rozwiązaniem do kuchni z wyspą, gdzie stanowi centralny punkt aranżacji i jest widoczny z każdej strony. Wymaga on jednak odpowiedniego podłączenia i montażu pod sufitem. Okap teleskopowy (zwany też chowanym lub podszafkowym) jest dyskretnym rozwiązaniem, które można łatwo wsunąć pod szafkę wiszącą, co sprawia, że jest niemal niewidoczny, gdy nie jest używany. To doskonały wybór do mniejszych kuchni lub tam, gdzie liczy się minimalistyczny wygląd.

Okap kominowy to najbardziej tradycyjny i popularny typ, który montuje się bezpośrednio na ścianie nad płytą grzewczą. Występuje w wielu stylach i materiałach, od nowoczesnych stalowych po bardziej klasyczne, stylizowane na rustykalne. Jego charakterystycznym elementem jest komin, który maskuje kanał wentylacyjny. Z kolei okap blatowy (lub wysuwany) jest montowany w blacie roboczym lub bezpośrednio za płytą grzewczą i wysuwa się do góry podczas pracy. Jest to rozwiązanie bardzo nowoczesne i estetyczne, ale zazwyczaj droższe i bardziej skomplikowane w montażu.

Kluczowe parametry okapu – na co zwrócić uwagę przy zakupie

Podczas wyboru okapu kuchennego kluczowe są jego parametry techniczne, które decydują o jego skuteczności. Wydajność okapu, mierzona w metrach sześciennych na godzinę (m³/h), jest najważniejszym wskaźnikiem. Powinna być ona dopasowana do wielkości kuchni. Ogólna zasada mówi, że wydajność okapu powinna być co najmniej 3-6 razy większa niż objętość kuchni. Na przykład, dla kuchni o powierzchni 20 m² i wysokości 2,5 m (objętość 50 m³), zalecana wydajność okapu to od 150 do 300 m³/h. Lepiej wybrać model z nieco większą wydajnością, aby mieć pewność skutecznego działania.

Kolejnym istotnym aspektem jest poziom hałasu, który jest zazwyczaj podawany w decybelach (dB). Im niższa wartość, tym ciszej pracuje okap. Warto szukać modeli, których poziom hałasu w najniższym trybie pracy nie przekracza 50 dB, a w najwyższym nie jest wyższy niż 65-70 dB. Ważne jest również, aby zwrócić uwagę na klasę energetyczną, która informuje o tym, jak efektywnie okap wykorzystuje energię elektryczną. Im wyższa klasa (np. A+++), tym niższe rachunki za prąd.

Tryby pracy okapu – pochłaniacz czy wyciąg?

Okap kuchenny może pracować w dwóch trybach: jako pochłaniacz lub jako wyciąg. Tryb pochłaniacza, zwany też obiegiem zamkniętym, polega na tym, że powietrze zasysane przez okap jest filtrowane i oczyszczone, a następnie wraca do kuchni. W tym trybie kluczową rolę odgrywają filtry węglowe, które pochłaniają zapachy. Filtry te wymagają regularnej wymiany (zazwyczaj co 2-4 miesiące, w zależności od intensywności użytkowania i modelu). Okapy pracujące w tym trybie są łatwiejsze w montażu, ponieważ nie wymagają podłączenia do zewnętrznego systemu wentylacyjnego.

Tryb wyciągu, czyli obieg otwarty, polega na tym, że zanieczyszczone powietrze jest odprowadzane na zewnątrz budynku za pomocą kanału wentylacyjnego. Jest to zdecydowanie skuteczniejszy sposób na usuwanie zapachów, tłuszczu i wilgoci, ponieważ całe zanieczyszczenie opuszcza pomieszczenie. W tym trybie niezbędne są filtry przeciwtłuszczowe, zazwyczaj wykonane z metalu lub tworzywa sztucznego, które zatrzymują cząsteczki tłuszczu. Filtry metalowe można myć w zmywarce, co ułatwia ich konserwację. Montaż okapu w trybie wyciągu wymaga jednak zapewnienia odpowiedniego kanału wentylacyjnego, co może być bardziej skomplikowane, zwłaszcza w budynkach wielorodzinnych.

Montaż okapu kuchennego – gdzie jest najlepsze miejsce?

Prawidłowy montaż okapu jest równie ważny jak jego wybór. Wysokość montażu ma kluczowe znaczenie dla jego skuteczności. Zazwyczaj okap montuje się nad płytą grzewczą na wysokości od 65 do 80 cm nad kuchenką elektryczną lub indukcyjną, a nad kuchenką gazową lub węglową – od 70 do 85 cm. Zbyt niski montaż może prowadzić do przegrzania okapu i jego uszkodzenia, a także do utrudnienia gotowania. Zbyt wysoki montaż zmniejszy z kolei jego wydajność. Zawsze warto sprawdzić zalecenia producenta dotyczące konkretnego modelu okapu.

Lokalizacja okapu powinna być centralnie nad płytą grzewczą, aby zapewnić równomierne zasysanie powietrza ze wszystkich palników. W przypadku okapów wyspowych, montaż powinien uwzględniać środek wyspy kuchennej. Należy również pamiętać o odpowiednim podłączeniu do wentylacji, jeśli okap pracuje w trybie wyciągu. Kanał wentylacyjny powinien być jak najkrótszy i prosty, z minimalną liczbą zakrętów, aby zapewnić swobodny przepływ powietrza. W przypadku okapów teleskopowych lub podszafkowych, należy upewnić się, że są one stabilnie zamocowane do szafki wiszącej.

Konserwacja i czyszczenie okapu – jak przedłużyć jego żywotność

Aby okap kuchenny służył nam przez wiele lat i działał skutecznie, należy o niego regularnie dbać. Czyszczenie filtrów przeciwtłuszczowych powinno odbywać się systematycznie, najlepiej raz na miesiąc lub dwa, w zależności od intensywności gotowania. Filtry metalowe można myć ręcznie z użyciem płynu do naczyń lub w zmywarce, natomiast filtry węglowe w trybie pochłaniacza wymagają wymiany. Zanieczyszczone filtry węglowe tracą swoje właściwości pochłaniające zapachy, a zapchane filtry przeciwtłuszczowe mogą ograniczać przepływ powietrza.

Regularne czyszczenie obudowy okapu z tłuszczu i zabrudzeń pozwoli utrzymać jego estetyczny wygląd. Do czyszczenia powierzchni ze stali nierdzewnej najlepiej używać specjalnych środków do tego przeznaczonych, które zapobiegają powstawaniu smug. Należy również pamiętać o czyszczeniu elementów sterujących i oświetlenia. Dbając o okap, zapewniamy sobie czyste powietrze w kuchni i komfort podczas codziennego gotowania.